De kostprijs bestaat uit de directe kosten en de toegerekende constante kosten. Een bezettingsresultaat ontstaat doordat er meer of minder wordt geproduceerd dan was begroot. 

Constante kosten zijn kosten die niet afhangen van het productievolume. Wanneer je 100 items meer of minder produceert zal dit bijvoorbeeld geen invloed hebben op de huur. Hetzelfde geldt vaak voor de personeelskosten. Indien er geen sprake is van extra overuren, dan zullen deze kosten ook gelijk blijven.

Afwijking tussen geplande en werkelijke volumes

Omdat je bij de kostprijs een vast bedrag berekend voor deze constante kosten, om deze terug te verdienen, zal er altijd een verschil optreden. Je zal praktisch nooit exact hetzelfde produceren als dat je had begroot.

Stel dat je 100.000€ indirecte kosten hebt en je verwacht 20.000 items te produceren. In dat geval bereken je 5€ voor de indirecte kosten per geproduceerd item. Ga je uiteindelijk 25.000 items produceren, dan verdien je als het ware 125.000€ terug op de constante kosten. Dit verschil wordt het dekkingsresultaat genoemd.

De formule om het bezettingsresultaat te berekenen

De formule om het bezettingsresultaat te berekenen is vrij eenvoudig en is als volgt:

Een positief bezettingsresultaat zal de winst doen toenemen. Echter, je zou ernaar dienen te streven om het bezettingsresultaat zo dicht mogelijk bij nul te laten uitkomen. Een positief resultaat houdt eigenlijk in dat je met een te hoge kostprijs hebt gerekend. Dit leidt er vaak toe dat de verkoopprijs daardoor hoger komt te liggen. Hierdoor zou je uiteindelijk omzet mis kunnen lopen.

Is er sprake van een negatief resultaat? Dan geldt het omgekeerde. Dit zou er uiteindelijk toe kunnen leiden dat jouw onderneming verliesgevend wordt.

Bepalen van de constante kosten

De constante kosten dien je vanuit de boekhouding af te lezen. Het is hierbij van belang dat je goed onderscheidt maakt in het grootboekrekeningschema. Indien je kosten niet goed scheidt in de boekhouding, dan wordt het lastig om het bezettingsresultaat goed te bepalen.

Het is zaak om een bezettingsresultaat goed te analyseren en vanuit deze analyse voor de komende periode een accuratere kostprijsberekening op te zetten. Hierbij dien je eenmalige effecten te elimineren.